14. Yüzyıla tarihlenen Hızırbey Külliyesi Kırklareli’nin en erken tarihli anıt yapı topluluğunu oluşturur (1). Sonrasında 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kentin çeşitli yerlerinde camiler yapılmış ve bunların çevresinde de mahalleler gelişmiştir (2-3). Günümüzde Kırklareli’nde her ne kadar bu kadar erken tarihlerden camilerden bulunsa da, konut dokusunu esas olarak 19.-20. yüzyıl yapıları oluşturur.
Kırklareli kent merkezinde geleneksel Osmanlı evi olarak anılan ahşap iki katlı cumbalı ev geleneği ile Batı kültürünün bir uzantısı olan taştan iki katlı Neoklasik cephe süslemeleri olan ev geleneği bir arada görülür (4-7). Özellikle eski panayır alanı olan ancak 20. yüzyıl başında bir kent meydanına dönüşen Yayla meydanı çevresinde yer alan yoğun bezemeli Neoklasik evler ve Art Nouveau karakterli ahşap evler alana adeta bir Avrupa kenti havası verir (8-12). Bunun yanı sıra Yayla mahallesinde 20. yüzyıl başlarında gelen göçmenlerin yaptığı tek katlı, avlulu basit köy evi niteliğindeki yapılar da alanın karakterini belirlemede etkindir (13). Ve böylece bir yandan tarihi Avrupa kenti görünümü bir yandan kırsal karakterli bir konut dokusu bir arada Yayla mahallesinde varlığını sürdürür.
Kentin farklı bölgelerindeki 19. yüzyıl sonu kamusal yapılarının yanı sıra Gazhane Sokak çevresindeki tarihi endüstri yapıları da dikkat çekicidir (14-18).
Kırklareli kent merkezinde mimari açıdan dikkat çekici bir unsur da 20. yüzyılın 2. çeyreğinde yapılmış olan modern biçimli konutlardır (19-21). Özellikle çarşı çevresinde yoğunlaşan ve mimarlar tarafından tasarlandığı belli olan dönemin nitelikli yapıları, Kırklareli’nin modern kent görünümünü oluşturmaktadır.
Kaynarca hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. “Trakya’da Tarihi Bir Kasaba Kaynarca”
Kırklareli Yayla Mahallesi hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. “Kırklareli’nde Kentsel Belgeleme”
Hızırbey Külliyesi
