Kırklareli coğrafyasını kuzeyde Istranca dağlık bölgesi ve onun güneyinde Ergene havzasına açılan ovalık alan oluşturur. Istrancalar’da ahşap karkas, yığma taş ve her iki sistemin birlikte kullanıldığı karma sistemli yapı gelenekleri vardır. Mimari biçimleniş açısından da çok büyük bir zenginliğin görüldüğü bölgenin adeta bir köy açık hava müzesi olduğu söylenebilir (1-14). Istrancalar’da Bir yandan kolay ulaşılabilen farklı yapı malzemelerinin bir arada bulunması, bir yandan da alanın geleneksel toplulukları olan Türkler, Rumlar ve Bulgarlar ile son iki yüzyılda Balkanlar’dan Kafkaslar’a çok farklı yerlerden gelen toplulukların kendi kültürlerini yansıtan yapılar inşa etmeleri bu çeşitliliği sağlamıştır.
Bütün bu çeşitliliğin içinde en dikkat çekici unsur ise yöre halkının “iğmeli ev” olarak andığı yapı sistemidir. İki ağacın tepe noktasından birbirine çatılıp bir kemer gibi zemine yerleştirildiği ve belli aralıklarla bir hat boyunca dizilip yatayda yine ağaçlarla birbirine bağlandığı bu yapı sistemi Türkiye’de bir tek Trakya’dan bilinmektedir (15-19). Buna karşılık bu yapı sisteminin gelişkin örneklerinin Ortaçağ İngiltere’sinde yoğun olarak kullanılmış “cruck building” olarak adlandırılmıştır. Günümüzde halen İngiltere’de 13.-14. yüzyıldan bu tür yapılar ayakta durmaktadır.
Kırklareli’nin ova kesiminde ise çoğunlukla kerpiç tek katlı önü sundurmalı bir ev geleneği görülür (20-21). Yerli halkın “muhacir evi” olarak da adlandırdığı mimari gelenek Trakya genelinde bütün ovalık alanda egemen mimariyi oluşturur.
Ayrıntılı bilgi için bkz. “Trakya’da Özgün Bir Ahşap Mimari Gelenek: İğmeli Yapılar”
Çağlayık Köyü
